Het is genoeg geweest.
Ik kan geen politici meer zien, geen stemtest meer ruiken, geen oneliner aanhoren. De debatfiches komen me de strot uit. Vraag mij ook niet op wie u morgen stemmen moet, ik ben geen adviesbureau en ook geen orakel, wat na morgen komt heeft de Alwetende ook aan mij niet geopenbaard. Al vrees ik wel het ergste nu de zuurtegraad in dit Monaco aan de Noordzee die van een fles azijn ruim overstijgt.
Kom, ander onderwerp.
Het leven wordt duurder, valt het u ook op? Het brood, de aardappel, het pintje, drie dingen in je winkelkar en je bent een half maandloon kwijt. Koken kost geld, jaja, ik weet het en ja, oorlogen leiden tot grondstoffentekort, de landbouw heeft het moeilijk, de lonen worden zwaar belast. Iemand zou daar iets aan moeten doen, paal en perk stellen, ingrijpende maatregelen nemen, iemand zou neen, stop, tot hier en verder niet. Dit wordt al gauw weer politiek.
Iets anders dan. Hebt u nog wat leuks gezien onlangs? Een film, voorstelling, expositie? Wordt u net als ik ook altijd weer diep getroffen door de eigenzinnigheid van een kunstenaar die anders naar de dingen kijkt, daar dan op eigen wijze vorm aan geeft, grenzen oprekt? Tot tranen toe ontroerd kan ik worden als een artiest mijn blik verruimt, mijn zekerheden op de weegschaal legt, mijn hart verwarmt met een beeld, een zin, een klank.
Ik hoorde stemmen deze week om hier en daar een lijn te trekken, vrijdenken in te perken in naam van goede smaak en zeden, tot meerder eer en glorie van eigen bloed en bodem. Ene mijnheer Lapzwans hoorde ik pleiten voor de opwaardering van de volksdansgroep. Het volk moet dansen naar de pijpen van de orgelman, dat is de toekomst, iemand moet daartegen toch ageren, protesteren, zeggen neen, stop, tot hier en verder niet. Oei, dat is het gladde veld der politiek.
Laat het ons over liefde hebben, het is toch steeds de liefde die ons drijft. Het kan eenvoudig zijn: wat speelt tussen twee mensen, blijft tussen twee mensen. Liefde tussen man en vrouw, ook al is ze hobbelig soms, ingewikkeld, niet altijd tegen de tijd bestand, het leven blijft een tranendal – is algemeen aanvaard.
Ik hoor dat men ook in de liefde nu om grenzen vraagt. Liefde kent vele vormen en gedaanten. Wie valt op wie, waarom, wanneer en hoe, het is brandstof voor de dichter en de psycholoog. Wie buiten de normering valt, moet in de toekomst minder mogen, hoor ik zeggen. De aard van je liefde bepaalt of je mag trouwen met elkaar, kinderen krijgen, elkaars eigendommen erven. Men zal toch niet van bovenaf beslissen wie of wat en hoe, iemand moet toch opstaan, op de tafel slaan, zeggen neen, houd op, tot hier en verder niet. O jee, ook dit is het terrein der politiek.
Iets gans onschuldigs dan. Een fait divers, een niemendal, een ongemak. Vanmorgen bij het inschenken van de koffie trapte ik in de keuken op een naaktslak. Mijn blote voet plette het slijmerig gedrocht tot moes. Naaktslakken kraken niet, ze worden kwallig week en glibberig en blijven kleven aan je huid. Ik zag een slijmspoor dat halfweg het kookfornuis begon en stopte bij het aanrecht. Hoe kwam dat kleffe ding mijn keuken in? Kunnen naaktslakken vliegen?
De naaktslak, zo vroeg ik mij, wie is hij, wat drijft hem, waar komt hij vandaan? Hoe heet hij in het Frans? Escargot nu gokte ik verkeerdelijk, limace moet het zijn, le of la is niet geweten, Schnecke in het Duits. Voor zij die tot splitsen willen overgaan, de derde regio staat morgen niet op uw stembiljet, maar ook daar houdt de naaktslak lelijk huis. De krengen zitten overal, in de keuken, op het terras, aan de vuilnisbak, ze vreten stukken uit verkiezingsfolders in de brievenbus. Een gevolg van dat nat dat met bakken uit de hemel valt, zo laat ik me vertellen. De planeet geeft een signaal dat de mens hooghartig naast zich neerlegt. Niemand die er wat van zegt, niemand die er wat aan doet, het is al economie, koopkracht, arbeidsgraad waar het om gaat. Iemand moet hier toch een stopbord plaatsen, de woeste jacht op geldgewin en oorlogsbuit tot stilstand brengen, vragen hoe het beter kan, vriendelijker voor dier, plant en mens. Iemand zou toch neen, wacht, stop, houd op, tot hier en verder niet. Dat is de taak der politiek.
Als een naaktslak glibbert ook de politiek altijd en overal uw leven in. In uw huis, uw keuken, uw bed. Denk daaraan, morgen. Stem op de goeie.
Sprekershoek 