Blog

               Paranoia, twijfel en vooral veel dorst, zeg dat Van het Groenewoud het gezegd heeft, dacht De Schrijver. Voor dorst liet god Den Duvel rijpen, doch ook daarmee krijg je twijfel en onzekerheid niet doorgespoeld.
               ‘Fijn dat je geprobeerd hebt,’ had de schrijfcoach hem gezegd. Ze had daarbij een allerliefste glimlach tevoorschijn getoverd, een dolk in fluwelen foedraal. Doodknuffelaar in bijberoep, noteerde De Schrijver na afloop in het kleine notitieboekje dat hem altijd en overal vergezelt. En bij het derde of vierde glas: zij is toch god niet? Toch lijken haar woorden evangelie. In het evangelie, dat is geweten, slaat men vaker dan men zalft. Dat doet men dan om goed te doen, naar het schijnt.
               De volgende dag schrapte hij de lappen tekst die zij met rood had gemarkeerd. Vaarwel, mooie Ann met twee ennen, de wereld zal je nooit goed leren kennen. Vaarwel, Café Boerenkwartier, ik zoek voortaan wel elders mijn vertier. Vaarwel, vriend Otto ook, ik had je graag een langer leven toegewenst.

               De Schrijver knoopte een plunjezak aan een lange stok en trok op zoek naar Schoonheid en Troost op bedevaart door het Vlaamse land. Kunst kan dan wellicht niet de wereld redden, mij zal het toch eerder baten dan schaden, redeneerde hij. Schrijvers denken wel vaker in kromme zinnen.
               Diezelfde middag landde hij in Het Lijsternest, de hofstee waar Stijn Streuvels zijn leven sleet. Dit huis betreden voelde als teruggaan in de tijd. Een kolenstoof, een waterkan, een pijpenrek. Een imposante bibliotheek. Een bureau met uitzicht op glooiend land. Boven de schrijftafel ontcijferde De Schrijver een Latijns parool: NULLAS DIES SINE LINEA, Geen dag zonder een regel. Hij diepte het notitieboekje op. Zou Stijn Streuvels een schrijfcoach hebben gehad? De Schrijver gokte van niet.
               DISCIPLINE, noteerde hij erbij. In vette hoofdletters.

               En dan nu, koffie.
               In Machelen aan de Leie dobberde idyllisch in het midden van de waterloop een bootje met daarin een paartje dat overduidelijk de Liefde had gevonden. De Schrijver telde drie cafés met de rolluiken naar beneden, een afgeladen restaurant en een ijsjeszaak. Geen koffie. Troost vond hij bij Roger Raveel. De schelle kleuren overweldigden, De Schrijver verwonderde zich over de aparte stijl van de schilder, vage figuurtjes met schijnbaar eenvoudige, ruwe penseelstreken neergezet. Deze Raveel had vast geen schildercoach, dacht De Schrijver, die deed gewoon waar hij zin in had. Moet just niks. EIGENZINNIG, ook in drukletters.
               Wel nog altijd geen koffie, maar reizen wij niet om te leren?

               In Jabbeke vond hij het werk van Constant Permeke bruut, gedurfd, krachtig en even eigengereid. Het zal de West-Vlaamse klei zijn, dacht De Schrijver. Je moet het durven, ingaan tegen de tijdsgeest als een renner tegen de wind, vastberaden en halsstarrig, wars van de weerstand blijven geloven in wat je aan het doen bent. Zijn gedachten dwaalden naar de etsen en aquarellen in het huis van zijn oude oma destijds. Bomma Stok had deze Permeke vast niet kunnen smaken. MOED, kribbelde hij. DURF.  
               Respect voor de dapperen, zij doen de dingen bewegen. Wat als Rosa Parks niet vooraan in de bus was gaan zitten? De eerste vrouw nooit haar korset had afgelegd? Paul van Ostayen niet een nieuwe poëzie had uitgevonden?

               Nog eentje dan, om het af te leren, dacht De Schrijver uit gewoonte. In Sint-Idesbald verwonderde hij zich over de vele naakten van Paul Delvaux en ook hier weer, de gans eigen stijl.  Meer nog dan het werk, trof hem het verhaal van Tam, de Muze van de schilder. Een jonge liefde die nooit ging roesten. Voortijdig afgebroken, jaren later opnieuw ontloken, dieper nog en feller en duurzaam tot de dood. WEEKDIER, schreef De Schrijver, met een smiley erachteraan.
                Ogenschijnlijk ongezien schaarde hij zich in een groep vrouwen achter een gids.
               ‘Schilderde Paul Delvaux voor u?’ vroeg de man schoolmeesterig. Alle vrouwen zwegen, ook voor een oude schrijver een geheel nieuwe ervaring.  ‘Dat deed hij niet,’ beantwoordde de gids zijn eigen vraag.
               ‘Schilderde hij dan voor mij?’ Het klonk te belachelijk voor woorden. ‘Weer neen, dames. En mijnheer,’ voegde hij er streng aan toe. Hij had de verstekeling tussen zijn betalende discipelen ontdekt.
               ‘De schilder, dames, schildert voor zichzelf.’
               VOOR ZICHZELF, noteerde De Schrijver onderaan. Hij sloeg de bladzij om.

               Weer thuis struinde De Schrijver door de prullenbak op zijn laptop. Hij viste enkele documenten op. Op een maagdelijk blad schreef hij met vaste hand: ‘Met dromerige blik nipte Ann met twee ennen op het terras van Café Boerenkwartier aan haar glas gekoelde Cava. Aan de andere kant van het plein zette op hetzelfde ogenblik Otto zijn moto op de standaard.’          
               Het wordt nog een mooie dag, dacht De Schrijver.
               Hij proefde de smaak van geluk in zijn mond.

               Al toen ik nog een kind was, liet ik me graag bedwelmen door de geur van verse koffie die in de vroege ochtend langs de trap tot in de slaapkamers klom. Mijn oma schonk haar koffie in een zilverkleurig Art Decoservies. Ik kon blijven kijken naar hoe de zware, blauwzwarte druppels vanuit het filter het licht bewasemde glas in duikelden. Mijn oma nuttigde haar koffie als een barones: ze legde duim en wijsvinger rond de zilveren houder en dronk met kleine slokjes en haar pink in de lucht. Koffie gaat voor mij hand in hand met stijl, elegantie, welstand.

               Eigenschappen die ik mezelf geenszins toedicht. Ik ben slechts een eenvoudig man met eenvoudige gewoonten. Koffie in de ochtend, Cola Zero na de middag, ’s avonds bier of wijn. Zelden wijk ik hiervan af, en dan slechts onder druk van omstandigheden. Zoals die ene middag, na een natte en kille wandeling. Plots overviel me een dwingende plasdrang en een groot verlangen naar een vers shot cafeïne. Niet dat ik verslaafd ben, ik heb alleen maar nood aan koffie als de dag eindigt op g.
               Ik zocht een ouderwets café, waar men nog bier tapt uit het vat, in het midden een biljart zonder gaten staat en in een hoek een flipperkast. Aan de muur prijken witte tegels met in blauwe letters geschreven kroegwijsheden: ‘Als je hoort hoe thuis het klokje tikt, blijf je liever hier’ of ‘Bier zonder alcohol is als een beha aan de waslijn. Het beste is eruit.’
               Ik liep voorbij protserige brasserieën. Je kan er vingervoedsel delen en roze of grasgroene cocktails nuttigen met exotische namen, Moscow Mule, Limoncello Spritz, Pornstar Martini. Elke tijd zijn gekte, zeg ik maar. In de bruine kroegen met kwalijke reputatie die ik destijds frequenteerde consumeerde langharig tuig toeters vol wiet in de pissijnen terwijl de meisjes zich laafden aan exoten als Pisang Ambon, Campari Orange of Batida de Coco.

               Uiteindelijk zag ik een enorme vitrine met daarop in gouden letters Uw Douwe Egberts. Daar was voorzeker een kop koffie te vinden.
               Op het eerste gezicht leek ik eerder een kantoor binnengestapt. Links zaten aan hoge tafels jonge mensen met een koptelefoon op hun hoofd zwijgend naar hun laptops te staren, rechts keuvelden paartjes op fluistertoon. Ik schoof aan bij de wachtrij in het midden. Tijdens het wachten ontcijferde ik de in witte stift op een zwarte muur handgeschreven suggesties:

met cacao met citroenschil

of met hazelnoot of met kaneel

in een kopje in een beker of in een glas

met een koekje met een taartje

op een schotel of een dienblad of uit jouw hand

               Er was ook een lijst met feestelijke koffies: Heavenly Hazel, Lazy Noon, Mellow Morning, hermetisch gesloten woorden die me niet meteen bekoorden. De theekolom liet ik ongelezen. Thee vind ik niks. Warm water met een smaakje en water, daarin zwemmen vissen, je doet er de vaat in of spoelt er je mond mee.
               ‘Mijnheer?’ onderbrak een meisje in zwart uniform mijn gedachten.
               ‘Een koffie met melk, graag,’ zei ik.
               Ik vind mijzelf geen moeilijk man. Ik zoek echt niet die bijzondere boon uit Costa Rica die na dertien weken rijpen door de lokale boer met blote voeten tot pulp wordt vermalen voor hij kan worden ingescheept. Toch keek het meisje als was ik zonet uit de doden opgestaan. Ik herhaalde dus mijn vraag, erover wakend luid en duidelijk te articuleren.
               ‘Eén kof-fie mét mélk, alstublieft.’
               Zwijgend wees het meisje naar boven. Ristretto, las ik op de muur. Espresso.  Americano. Cortado. Macchiato. Koffie met melk vond ik niet meteen. Flat White. Cappuccino. Latte. Latte Macchiato. Stond het er in het Kantonees, ik begreep er evenveel van.
               ‘Welke is de koffie met melk?’ vroeg ik. Het meisje rolde, eerlijk waar, ik dacht dat zoiets alleen maar in slechte boeken gebeurde, met haar ogen.
               ‘U bedoelt een flat white?’ vroeg ze. Ze klonk ietwat ongeduldig. Ik durfde geen neen.
               ‘Welke melk?’ Ze wees naar de melklijst die ik niet eerder had opgemerkt. Plantaardig, haver, soja, cocos, amandel.
               ‘Van de koe,’ probeerde ik de sfeer wat te verlichten. Het moet vreselijk dom hebben geklonken. Haar hoofd stond duidelijk niet naar een grapje.
               ‘Gestoomd of geklopt?’ vroeg ze, ‘Warm of koud? Melkschuim kan ook.’   
             ‘Warm graag,’ zei ik. Warme melk, dat kende ik, van vroeger, in de winter voor het slapengaan.

               Wat later schuifelde ik voorzichtig met een dienblad met daarop een grote, tot aan de rand gevulde mok, naar een vrije plek met zicht op straat. Op de schuimlaag bovenaan had het meisje toch nog een hartje getekend. Dat vond ik lief van haar.
               Toen ik de mok aan mijn lippen zette, loste het hartje vanzelf op. De koffie smaakte naar medelijden. De tijd, besefte ik, had me niet alleen ingehaald, hij was me meteen ook als een gek voorbijgehold.

               Het is donker en ik sta in mijn eentje in de tuin. Vannacht vliegt een komeet voorbij de aarde, dat doet hij elke eenenzeventig jaar en deze eenmaal-in-je-leven wil ik voor geen goud missen. Ik heb me voorbereid. Toen klein komeetje op de Melkweg kwam, doopten Mama en Papa hem 12P/Pons-Brooks, een behoorlijk lastige naam op je eerste date maar de Dienst Bevolking van het Universum keurde het goed.
               Om hun volwassenheid te vieren, zo rond hun tweehonderddertien, spuwen kometen een feestelijke stofwolk de ruimte in. Dan gaan ze feller flonkeren dan de Poolster. 12P/Pons-Brooks tekende tijdens een heus lichtspel een hoefijzer in de ruimte waarin wakkere wetenschappers twee hoorns meenden te ontwaren. Daarom gingen ze hem Duivelskomeet noemen, nog altijd niet een naam waarvoor harten en deuren spontaan gaan openstaan. Wel ligt hij een pak makkelijker in de mond.

               Terwijl ik daar zo sta te staren, krijg ik geweldig veel zin in een sigaret. Het is achttien jaar geleden al sinds ik mijn laatste sigaar aan Maarten gaf. Op een maandag. Daags voordien had Fabian Cancellara Parijs-Roubaix gewonnen. In de uitslag staat Tom Boonen verdienstelijk tweede, terwijl hij slechts als vijfde de eindstreep overschreed. Drie renners voor hem hadden een gesloten overweg genegeerd en werden uit de uitslag geschrapt. Slagbomen negeren mogen ook coureurs niet, de wet is de wet en geldt voor iedereen. Tijdens een uitgebreid nagesprek in café ’t Diamantje dronk ik te veel Duvel en pafte ik een volledig doosje fijne cigarillo’s van La Paz de lucht in. Toen had ik er voorgoed genoeg van.
               Nu krijg ik dus weer zin. Roken mag niet meer intussen. Niet in cafés of restaurants, niet in stations, bibliotheken of scholen, niet waar kinderen bij zijn. Roken is het grootste kwaad. Laatst hoorde ik vertellen over een feestje in een duur hotel waar de genodigden erop werd gewezen dat wie het waagde in dit heiligdom een sigaret, pijp, sigaar of toeter te consumeren, een boete van tweeduizend vijfhonderd euro diende op te hoesten. Over lijntjes cocaïne in de toiletten werd gezwegen, ook over alcohol viel geen onvertogen woord. Sommige dingen mogen gelukkig nog.

               Wachten op 12P/Pons-Brooks is als wachten op Godot. Wat als hij baldadig wordt, vraag ik me af? In puberale overmoed besluit zijn koers te veranderen en als een kanonskogel op de aarde af te vlammen?’ Tsunami’s van bloed en tranen zie ik voor mijn ogen, overbevolkte steden spoelen als dweilwater in een putje, regenwouden staan in vuur en vlam. Had ik maar wat legaals bij de hand om mezelf te troosten, een lijntje coke, een fikse borrel, iets wat nog toegelaten is.
               Plots moet ik denken aan een scène onlangs bij de afhaalchinees. Een opa bestelde in al zijn honger en onschuld een haaienvinnensoepje, de ogen van zijn kleindochter schoten vuur.
               ‘Opa, dat mag toch helemaal niet,’ riep ze boos, ‘haaien worden van hun vinnen ontdaan terwijl ze nog leven, pure horror. Door die soep te eten, steunt u een gruwelijke massamoord.’ Ik hoorde opa zuchten, voelde zijn vermoeidheid tot in mijn eigen knoken. Net als ik stamt hij nog uit de tijd van aardappelen, vlees en groenten. Aardappelen zijn een koolhydratenbom, vlees eten is nefast voor het milieu, groenten worden bespoten en behandeld en reizen de wereld rond voor ze op je bord belanden. Fruit bevat te veel suikers, hout in je kachel veroorzaakt fijn stof, koppen in het voetbal leidt tot geheugenverlies. Zal allemaal wel. Mijn moeder wist op het laatst haar eigen naam niet meer, toch zag ik ze nooit een bal met het hoofd wegwerken. Maar soit, gezondheid is een hoog goed, een mens kan niet voorzichtig genoeg zijn.

               De nacht wordt koud en miezerig. Komeetje mag gaan komen. Mijn humeur daalt evenredig met de temperatuur, in mij hoopt chagrijn zich op. In Lokeren vloog elk jaar een paaskip uit, tot groot jolijt van het paaseieren rapende grut. Mag niet meer. Te gevaarlijk, oordeelt de overheid. Laten we wielrenners ook maar verbieden bergaf te fietsen, laten we auto’s bannen van de weg, laten we koken op fornuizen zonder vuur, eieren bakken zonder de schaal te breken. Ook alcohol is ongezond. Dat weet ik al een tijdje. Sinds mijn eerste dronkenschap om precies te zijn, op de dag van mijn eerste communie, zestig jaar geleden. Of laten we, denk ik nu bitter, ik geef het toe, het leven zelf maar geheel en al verbieden, je gaat er immers zo verschrikkelijk dood van.

               Al sta ik hier nog tot Sint-Juttemis te wachten, 12P/Pons-Brooks gaat niet meer komen. Waarom zou hij ook? Veel valt hier niet te beleven. Misschien, bedenk ik nu, mag hij van Mama en Papa ook helemaal niet.
               ‘Zo dicht bij de aarde, Duiveltje? Veel te gevaarlijk,’ zeggen ze. ‘Blijf jij maar lekker thuis, gezellig Star Wars spelen in je eigen firmament.’

               Soms wou ik dat ik iemand anders was. Iemand die niet altijd over alles een mening had. Iemand die hetzelfde denkt als iedereen en meedrijft met de stroom.  
               Want dat is mijn probleem. Dan vraagt iemand: ‘Wat vind jij daar nu van?’ en dan schiet ik terstond in overdrive. In geuren en kleuren licht ik mijn gedachten toe, karrenvrachten argumenten sleep ik aan en vrijwel altijd is mijn mening tegengesteld aan wat de vraagsteller graag wil horen. Stemmen klimmen hoog, passies laaien op, al heel gauw is het eieren lopen om de valstrik van de polemiek te mijden die deze tijdsgeest zo eigen is. Of mijn gesoebat en gediscussieer aan de wereld veel verandert, daar heb ik zo mijn twijfels over. Wat ik honderd procent zeker weet, ik word daar zo verschrikkelijk moe van.

               Veel liever was ik iemand die gezelschap gewoon gelukkig maakt. Iemand die altijd wel een leukigheidje in de groep kan gooien dat er verder niet toe doet. Iemand die tijdens het wegwerken van de lunch langs zijn neus weg vraagt:
               ‘Wist je dat Andy Summers, de gitarist van The Police, ouder is dan Keith Richards?’ Dan vallen monden open en gesprekken stil. Geen mens is ouder dan Keith Richards. Een veertiger scharrelt naar de telefoon, wie immers is Keith Richards? De dinosaurus onder de mensen. Keith was al de oudste mens op aarde toen ik hem leerde kennen. Met Honky Tonk Woman was dat. Wist u overigens dat Honky Tonk Woman oorspronkelijk een countrynummer was? Dat het uitkwam in de maand juli van dat bijzondere jaar 1969, dezelfde maand dus waarin Neil Armstrong als eerste mens de maan opstapte en Eddy Merckx zijn eerste Ronde van Frankrijk won? Iemand die zulke dingen weet, zo iemand wil ik zijn.

               De man die tijdens een wandeling in pakweg het Rivierenhof in Deurne nonchalant weet te vertellen dat dit domein ooit nog aan de paters Jezuïeten toebehoorde. En dat die paters toen de pest woekerde in de stad, hart en poorten openstelden om de stedelingen binnen hun heerlijkheid een beetje gezonde lucht te laten inademen. Kerkoversten bekommerden zich nog om de mensen toen, zou ik zeggen. Of misschien beter niet, dat is toch eerder een opinie.  
               ‘Hoe weet jij dat toch allemaal?’ vragen dan verwonderd mijn gezellen.
               ‘Ach,’ zeg ik dan enigszins afwerend, ‘ik weet nu eenmaal dingen. Dat zit in mijn natuur. Veel stelt het allemaal niet voor.’ Wat verderop wandelen we dromerig voorbij de vijver waar in het midden de fontein welig zilveren waterstralen sproeit. Dan vraag ik speels:
               ‘Wist je dat de fonteinen voor het kasteel van Versailles door een Belg ontworpen zijn?’ Wist je dat, vraag ik, terwijl ik natuurlijk het antwoord al wel weet. ‘Terwijl België nog niet eens bestond,’ voeg ik er verder nog aan toe. Natuurlijk stelt een of andere slimmerik de vraag of die zogenaamde Belg zich in dat geval wel Belg noemen mag. Van mij mag het. Maar dat is een mening, dus dat zeg ik niet.      
               Passeren we een weiland, bezaaid met hopen omgewoelde aarde. Een tikje schoolmeesterachtig vraag ik:
               ‘Hoeveel mollen zitten hier onder de grond, denken jullie?’
               ‘Honderd,’ roepen spontaan de allerkleinsten.
               ‘Vijftien,’ gokken aarzelend de volwassenen.
               ‘Eentje maar,’ zeg ik genoegzaam. Geduldig vertel ik dat de mol een solitair wezen is. Dat het de vrouwtjes zijn die de gangen graven, vooruitziend als ze zijn, wat je van een mol niet meteen verwacht. Ik laat even een pauze om de grap te laten indalen en zeg dan:
               ‘Mollen en mensen gelijken meer op elkaar dan je zou vermoeden. Door het graven van een gangenstelsel rond een centrale ruimte bakent het vrouwtje haar territorium af, zodat de man haar tijdens de paartijd makkelijk kan vinden.’ Monkelend voeg ik daaraan toe dat de mollenman in de illusie leeft dat hij de jager is terwijl het vrouwtje al veel eerder haar lijn naar hem heeft uitgegooid. Dat zien mollenmannen niet, blind van lust en drift als ze zijn.
               ‘Helemaal zoals bij ons mensen, dus.’ besluit ik ietwat overmoedig, ‘Bij de diersoort mens gaat het er precies zo aan toe. Het mannetje denkt ook dat hij zijn prooi kiest, in werkelijkheid gaat het precies andersom. Het is alleen, mannen beseffen dat niet zo. En dit vaststaand feit erkennen willen ze al helemaal niet.’
               Dat is bij menig man tegen het zere been. Voor ik het goed en wel besef, ontstaat een gloeiende discussie tussen believers en non-believers. Daar word ik dan weer geweldig moe van. En besef ik ook dat ik uiteindelijk toch alleen mezelf maar kan zijn.

               Het was alles één groot misverstand. Hoe welgemeend ook de voornemens, eens te meer bleken ze plaveisel naar de hel.

               De Sprekershoek zou vorige week haar tweehonderdste publicatie vieren. Een feestelijk verhaal leek in de maak, een ode aan de lezer die elke zaterdagochtend bij de koffie vier minuten tijd in ons gezelschap doorbrengt. Hoe bescheiden onze redactie ook, één enkele werknemer slechts telt de Schrijverij, des te groter onze dankbaarheid. Wij zouden u trakteren op een bijzonder stukje, teder, ontroerend en een tikje geestig, helemaal zoals u dat van ons gewend bent, maar dan beter.

               Wat een feest moest worden, werd een nachtmerrie. Die begon bij de minister.
               Voor een schrijver, dat weet u, is alles materiaal. Een struikelende president, een fotoshop van de prinses van Wales, een betraande Bart De Wever, een schrijver ziet er inspiratie in. Dat een futiel feit ook omgekeerd kan werken, de artistieke bron doen uitdrogen, dat had ik me dus onmogelijk kunnen voorstellen.
               Ik keek op het avondnieuws naar Vlaams Minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme, Zuhal Demir. De eerlijkheid gebiedt mij te erkennen dat in mijn hart weinig sympathie woont voor de politica, noch voor de ideeën waar ze voor staat, noch voor de boude toon waarop ze die verwoordt. Omgekeerd evenredig heb ik het grootste respect voor de vrouw die haar nek uitsteekt.

               De minister profileerde zich als slachtoffer. Niks nieuws leek mij. Ik heb ze niet gelezen, maar volgens mij staat de Calimero-rol gewoon in de partijstatuten. Daar gaan we weer, dacht ik, het is weer de schuld van god weet wie.  Ik had ongelijk. De minister had recht van spreken. Een anonieme pipo had haar een afbeelding bezorgd van zijn hoogstpersoonlijke jongeheer. Over wat er op dat beeld zoal te zien was, bleef de minister vaag. Alle begrip, wat je privé wordt toegestuurd, geeft je niet zomaar aan de openbaarheid prijs. Veel verbeelding heeft een mens ook niet van doen om zich hiervan een voorstelling te maken.
               Geen vrouw hoeft zulks te accepteren, ook geen man, wat mij betreft. Dat de minister bij de politie klacht neerlegde, vond ik dan ook terecht. Wat bezielt zo een man ook, vroeg ik me af. Wat denkt hij te bereiken? Bestaan er echt mannen die geloven dat een vrouw gelukkig wordt van een foto van zijn piemel? Geen vreemder beest dan de mens, denk ik soms.
               Ook vroeg ik me af hoe dat praktisch in zijn werk gaat. Zelf krijg ik mijn hoofd niet op een selfie, hoe moet dat dan met die kronkel onder een bolle buik? Er dienen fotogenieke keuzes gemaakt. Vogelperspectief of kikker? En face of en profil? Slaperig, half wakend of paraat voor de strijd? Zwart-wit of kleur? Mét decor erbij of een naakte obelisk voor een zwarte achtergrond? Scherp, flou artistique of sepia? Een hele onderneming, lijkt het wel.  

               De minister zelf bracht me weer bij de les. Een lelijk woord voor een lelijk ding, moet ze hebben gedacht, want dat doen ministers soms, denken. Een dickpic versturen moet hard worden aangepakt, zei ze. Dat schoot bij mij, excuus, toch in het verkeerde keelgat. Onverwijld kroop ik in de pen, een onhebbelijkheid die ik met meerdere schrijvers deel.  

               Geachte Mevrouw Minister

Bij deze wens ik mijn medeleven te betuigen met de goorheid die u is ten deel gevallen. Het zou niet mogen zijn. Ik deel uw verontwaardiging en steun uw initiatieven om aan dit soort walgelijkheden paal en perk te stellen.
Toch moet mij ook dit van het hart: dient een vooraanstaand minister van de Vlaamse regering, boegbeeld van een partij die de Vlaamse taal hoog in het banier voert, niet ook op talig vlak vreemde invloeden te allen tijde uit haar discours te weren? Helemaal als er daarvoor valabele Vlaamse alternatieven bestaan? Enkele suggesties? Wat dacht u van mijn piemelfoto? Mijn Penisportret? Mijn lulkiekje of flieterbeeld? Mooi, toch?

Graag zou ik een en ander aan u persoonlijk toelichten op uw kabinet.

Met de meeste achting

Meteen al de volgende dag ontving ik volgende reactie:

Mijnheer Schrijvers

Als u denkt grappig te zijn, dan vergist u zich terdege. Ik heb uw piemelfoto, penisportret of hoe u uw wansmakelijke beelden ook wenst te omschrijven, overhandigd aan de bevoegde instanties. U mag zich binnenkort verwachten aan een bezoek van onze justitiële diensten.
Ten persoonlijke titel nog dit: wat mij betreft, omkadert u uw piemelbeeld met een vergulde lijst, kleeft u er een pittig prijskaartje onder en hangt u hem te kijk in een dure galerij. Een eerste deel van een tweeluik, ernaast een foto van die ene cel in uw hoofd die u uw hersenen noemt.

Zonder achting

Sindsdien, ik zweer het, kreeg ik werkelijk geen letter nog op papier en konden derhalve vorige week de feestelijkheden niet doorgaan.
Excuus daarvoor.

               Er is iets vreemds aan de hand met de doden. Sinds ze verdwenen zijn, zie ik ze vaker dan toen ze nog in leven waren. Elke dag duikt er wel iemand op die er niet meer is, mijn moeder of mijn vader, de ene broer of de andere, soms ook allebei maar zelden samen, vrienden, vriendinnen, soms ook ouders van vrienden of vriendinnen tot zelfs onze Duitse herder Cheeta die onder een auto liep toen ik negen was. Je bent pas dood als iedereen je is vergeten, ik ken het liedje. Echt dood zijn mijn doden helemaal niet, in een lange stoet schuiven ze elke dag voorbij.

               Dat laatste zeg ik verkeerd. Stoet is niet het juiste woord. Eerder vormen ze samen een foto die in een Harry Potterfilm ergens in een trapzaal hangt. Stom, bewegingloos decor, je loopt er duizend keren achteloos voorbij, zo gewend ben je eraan geraakt, tot plots, het komt als je het niet verwacht en er is niets tegen te doen, één eruit naar voren springt, een duivel uit een doos, een geest uit een graf, en pal voor je neus gaat staan. Je kan er niet omheen. Geen woord zegt de verschijning, geen ander teken van leven geeft hij dan zomaar voor je te staan en je in de ogen te kijken. Ik ben hier, schijnt hij te zeggen, zie mij. Tijd kent de dode niet, na een seconde kan hij weer verdwenen zijn, evengoed verkiest hij een kwartier bij je te blijven of een hele dag met je mee te lopen. Jij hebt het niet in de hand, de dode zelf evenmin. Vermoed ik. Zeker weten doe ik dat niet, geen van hen heeft me ooit verteld hoe alles precies in zijn werk gaat aan gindse kant van het licht.

               Zo ontwaakte naast me vanochtend mijn oudere broer J. van wie we binnenkort zijn sterfdag herdenken. Drie jaar geleden alweer. Hij overleed in Covidtijd. Onze bewegingen waren beperkt toen, samenzijn diende als ongezond, zelfs gevaarlijk te worden beschouwd, betamelijk afscheid nemen was ons niet gegund. Het zij zo, je kan erom treuren en zeuren, het brengt de dode niet weer tot leven.
               Dit heb ik berekend: op deze dag leef ik exact even lang als J. op de dag dat hij doodging. Ik speel vanaf nu in zijn extra tijd, overleven begint nu echt. Misschien besloot hij daarom vandaag niet van mijn zijde te wijken, alsof hij zeggen wil: Broertje, een detail nog, als we dan toch voor altijd uit elkaar moeten gaan, laten we dat dan waardig en fatsoenlijk doen.’  Een herkansing voor zijn laatste dag, zoiets.

               In mijn lijfkrant las ik deze week een voorpublicatie uit een boek over mensen die tijdens het leven van de schrijfster zijn doodgegaan. Dood doet het goed in de wereld van de kunsten. Liefde en Dood, Eros en Thanatos, u kent uw klassieken. De auteur heeft het zijdelings over sibling rivalry, de rivaliteit die zou bestaan tussen broers of zussen. Dat hadden J. en ik niet. Helemaal niet. Onze levens lagen daarvoor te ver uit elkaar. Wij verschilden in ongeveer alles, al hielden we wel allebei van een pittig glas op zijn tijd. We zagen elkaar zelden, telefoneerden vrijwel nooit, een overigens aan te bevelen remedie tegen levenslang aanslepende familievetes. Ook die hadden wij niet. We stonden niet meteen onverschillig tegenover elkaar, we lieten elkaar gewoon met rust.
               Dan werd het weer nieuwjaar en liepen we elkaar tegen het lijf in de van sigarettenrook vergiftigde woonkamer van mijn moeder waar we dan samen dronken werden. Tot volgend jaar maar weer, lalden we aan het eind met dikke tong. We moeten echt toch eens een keer, dit jaar moet het er zeker van gaan komen, voor het te laat is, haha, je weet maar nooit. Nu is het te laat, zou ik kunnen zeggen, maar dat doe ik niet. We ontmoeten elkaar vaker dan weleer.

               Ook nu, wanneer ik het boek dichtklap dat ik net heb uitgelezen, moet ik aan hem denken. Verloren, heet het boek, Ingrid Vander Veken heeft het geschreven. Het vertelt het leven van Liesje Andriesse, ongelukkige Joodse vrouw uit het midden van de vorige eeuw, overleden in Auschwitz. Omdat ik de auteur toevallig ken, ik verkeer in literaire kringen tegenwoordig, kon ik mijn exemplaar door haar laten signeren.
               ‘Omdat bewaren zo belangrijk is en schrijven dat kan.’ schreef ze met vulpen in sierlijke, zwarte letters vooraan in mijn boek.
               Omdat bewaren belangrijk is en schrijven dat kan, dit stukje voor J.

               Alle woorden zijn gelijk, maar sommige woorden zijn meer gelijk dan andere. George Orwell zei het al. Of iets van die strekking.
               Hoog op mijn gelijkheidsladder staat het woord Deining. Daarbij beeld ik me rimpelingen op het water in en een vrouw drijvend op een luchtbed. Of de vleugelslag van die fameuze Amazonevlinder die aan de andere kant van de wereld tot een storm leidt. Deining veroorzaken deed ook een woord dat op een dag vanuit mijn hoofd en hart via mijn toetsenbord de wereld in trok. Het deinde ver, voorbij woestijnen, zeeën en continenten.
               Dat woord was Twijfel, de titel boven een stukje enige tijd geleden, toen ik even de grond onder mijn voeten niet meer voelde. Ik kende een ogenblik van onzekerheid, aarzeling en dubio. Ik weet het, het zijn zotten die werken, Jules Kabas zei het ook al, en dwazen die zichzelf nooit in vraag stellen. Mijn tekstje wilde niet meer zijn dan de individueelste expressie van een individuele emotie, zoals Kloos het zou verwoorden. Een lichte vleugelslag van een onooglijke vlinder.

               Het begon bij Koen die mij pingde. Pingen in Blogland wil zeggen dat iemand je tekst oppikt en daarbij je naam vermeldt. Koen is geen dwaas, hij twijfelt ook, af en toe, vandaar dat pingen. Dat Koen mijn tekst gelezen had, berust eerder op toeval. Toeval is wat ons steeds weer bindt.
               Toevallig volgden we in dezelfde periode dezelfde opleiding. Toevallig ook doodden we allebei graag de vrije momenten met een potje kaart. We speelden om geld dat ik nooit had. Op een dag zou dat veranderen, in mijn handen brandde een Miserie op Tafel die me driehonderd Belgische Frank zou opleveren, vandaag een schamele zeven en een halve euro, toen mijn volledige weekgeld. Toevallig zaten alle kaarten tegen in dezelfde hand. Die van Koen. Ik betwijfel of ik mijn speelschuld ooit afloste. De feiten zijn inmiddels vast verjaard, maar Koen, bij leven en welzijn, als we ooit, de eerstvolgende pint is op mijn kosten.

               Toeval van een hogere orde. In de vakantie na ons afstuderen reisde ik samen met mijn gabber Filip en zijn vriendin met de trein Europa door. We sliepen in nachttreinen, op banken of de grond in stations en in parken onder de sterren. We overleefden op stokbrood en goedkope rode wijn. Het leven was lachen en vrijheid toen, regels en wetten alleen voor ouden en gehoorzamen.
               Op een snikhete dag botsten we aan de voet van de Akropolis tegen Koen en zijn kompanen. Hoe kon dat? Hoogzomer, een drukbezochte wereldstad, miljoenen toeristen, en dan dit treffen? Mijn verbazing steeg boven de kariatiden uit toen Koen vertelde dat zijn verblijf niet langer dan één etmaal duren zou, net lang genoeg om straks aan de rand van de stad in een amfitheater naar Hamlet te gaan kijken, door The Old Vic Company uit Londen. Derek Jacobi zou gestalte geven aan de getormenteerde Deense prins. Of wij ook niet gewoon zouden meegaan? Dat deden we. Haast vijftig jaar geleden inmiddels en nog altijd soest het zacht gefluisterde To be or Not to Be me af en toe als een kleine nachtmuziek in slaap.

               Toevallig snuisterde ik op een dag van twijfel en aarzeling wat doelloos door Blogland. Weer botste ik op Koen. Net als ik schrijft Koen ook korte stukjes over de gewone dingen des levens, vanuit duizend en een om ter origineelste invalshoeken. Hij heeft gezworven en gereisd, dit gedaan en dat en veel meegemaakt en is ten langen leste geland in Mozambique. Van daaruit heeft hij mij gepingd.
               Blijkt dat Koen veelvuldig en op vele plekken wordt gelezen. Mijn Twijfel reisde de wereld rond, door Nederland, Zweden, Ierland, de Verenigde Staten, tot Trinidad en Tobago. Trinidad en Tobago, weet u zelfs waar dat ligt? Vergelijk me niet met Taylor Swift, maar mijn cijfers piekten. Nieuwe volgers schoven aan. Er werd geliket en met hartjes gestrooid dat het een lieve lust was. Als u denkt dat ik hier schromelijk overdrijf, twijfel niet, u heeft gelijk. Maar weet ook, deze weifelaar voelde zich een koning, een held, al was het maar voor één dag.

               Gewoon dankjewel Koen, zou ik nu kunnen zeggen. Dat doe ik niet. Ik ping hem lekker terug. Gaat u eens buurten op https://koenschyvens.wordpress.com/, misschien wordt hij daar op zijn beurt ook wel weer vrolijk van.   Want dat is per slot toch van dit verhaal de moraal: dat we elkaar best wat meer mogen pingen allemaal.
               En Koen, twee dingen.
               Als we ooit, dan heb je niet één, maar twee pinten tegoed.
               En dat van die gouden pen, zeg dat nog eens. 

               Honderdnegentien pagina’s ver was ik, toen ik het boek met een diepe zucht finaal dichtklapte. Nog driehonderdentwee te gaan leek me van het goede wat teveel. Het is wel mooi geweest. Al hoor je me niet zeggen dat het geen goed boek zou zijn.
               Wat maakt een boek ook goed? In de media waar ik mijn mosterd haal, werd het alom bejubeld en geprezen maar hoe ik ook probeerde, mij kon het niet bekoren. Het thema lag me al niet zo, een moeder die doodgaat, een kind dat treurt. Diepdroef drama, dat wel, maar ook van alle tijden. Knappe schrijver die daar nog wat origineels aan weet toe te voegen. Dat gebeurde hier dan ook niet.

               Toch vond ik dat moeilijk, een boek ongelezen wegbergen. Afbreken voor het einde, ik kan dat slecht. Nog nooit wandelde ik halfweg een film de zaal uit, van elke toneelvoorstelling zag ik de acteurs na afloop groeten, eens miste ik zelfs na een werkelijk slaapverwekkende poëzieavond mijn laatste bus. Hardnekkig ploeteren doorheen een boek tot ik de laatste letter achter de kiezen heb zie ik als een soort morele plicht jegens de maker.
               Met enig schuldgevoel zocht ik voor dit niet uitgelezen werk een plek in mijn rek. Mijn oog viel op de foto van de vrouw op de achterflap. Een golf van empathie spoelde over me heen. Mocht ze dit zien, hoe zou ze zich dan voelen? Dit boek had haar voorzeker emmers zweet gekost, ze had de gewoonste gebeurtenissen uitgewerkt tot in de kleinste details, uren schrappen en herschrijven en verregaande research waren hier aan voorafgegaan. Medisch jargon werd in helder Nederlands uitgelegd, ingewikkelde procedures nauwkeurig toegelicht. Deze vrouw had het beste van zichzelf gegeven, zich dubbel geplooid, tijd noch moeite gespaard, vrienden en familie verwaarloosd en wat kreeg ze daarvoor terug? Een of andere minkukel zet het koudweg op de Niet te Behappen-plank. Mocht het mij overkomen, ik sprong op de koudste winterdag bij de vissen in de vijver en hield zo lang ik kon mijn adem in.

               Gans bij toeval stond die avond een tussentijdse evaluatie van Eigen Werk bovenaan mijn te doen-lijst. Lieden die dezelfde droom dromen als ik, op een dag het genoegen smaken achter glanzende vitrines prominent je naam te zien, op een harde kaft, liefst etalagebreed uitgestald en gepimpt met etiketten waarop Winner Booker Prize, Laureaat Libris Literatuurprijs of toch minstens Aanbevolen door de Uitbaatster – zouden hun leeservaring over mijn Misschien Ooit Een Boek met me delen.
               De bijeenkomst werd geen feest voor mijn ego.
               Dat er een dunne lijn loopt tussen kunst en kitsch, oordeelde fijntjes een erudiet lezer. Ik wist spontaan aan de verkeerde kant van de lijn te staan.
               Dat mijn vertelsels haar deden denken aan De Witte van Zichem, liet een jong meisje zich ontvallen. Ik voelde me plots ouder dan een reuzenschildpad op Galapagos.
               Probeer toch het cliché te mijden, adviseerde een ander aanstormend talent. Een kop koffie een bakje troost noemen of wolken zwanger van hoop zet hij prompt op de Niet Te Behappen-plank.
               Dat er ook wel aardige passages in mijn stukjes voorkwamen, besloot tot slot een attente cursiste. Het klonk als we kunnen toch ook gewoon vrienden blijven.

               Geslagen als een afgewezen minnaar fietste ik naar huis. De avond was koud en bitter, het miezerde, de wind blies tegen. Al ben ik al lang geen kind meer, het huilen stond me nader dan het lachen. Je tijd van gaan is gekomen, hield ik mezelf voor. Ga kantklossen. Pottenbakken.  Koi kweken. Een wonderkind van zestig is waarlijk geen gezicht.
               En zie! Als een voorspelbaar cliché voltrok zich toen een wonder. Een helder inzicht verlichtte als een zonnestraal mijn gedachten. De wind ging vanzelf liggen, de hemel hield op met huilen. Tegenwind maakt je sterker, bedacht ik . Je gaat er alleen maar beter door fietsen. Wat mij eerlijk en openhartig was gezegd, mocht ik helemaal niet afwijzen, ik moest het integendeel omarmen.
               Natuurlijk gaan we vrienden blijven, glimlachte ik toen. Het zijn immers je vrienden die je vrank en vrij de waarheid zeggen, die zien wat jij niet ziet, je ogen openen voor je blinde vlekken. Kitsch, dacht ik, ha, wacht maar! Oubollig, nou! Cliché, ho maar! Ik voelde de schrijver in mij herrijzen (als een Feniks, schreef ik haast, maar ik heb geleerd clichés te ontwijken).
               We Zullen Doorgaan, zong plots een Ramses in mij. We zullen doorgaan, schreeuwde ik luid naar het donker van de nacht. We Zullen Doorgaan. Tot we in de etalage zijn.
               Niets ergers voor een schrijver dan te worden weggezet op de Niet Te Behappen-plank.

               ‘Zo ga jij er nooit geraken,’ zei de leraar. Dertien was ik toen.
               ‘Waar moet ik zijn dan,’ vroeg ik oprecht verwonderd. Leraren houden niet van vragen waarop het antwoord niet in hun handleiding staat. Ook deze mijnheer voelde zich door mijn vraag in zijn autoriteit bedreigd.
               ‘Mijnheer wil zeker weer de slimste zijn? Waar moet ik zijn! Zoek het maar eens uit in een opstel tegen morgen. En laten lezen en handtekenen door je vader.’
               Machtsmisbruik is van alle tijden.

               Ik doopte mijn strafwerk ‘Het land van ER’.
               O Er, schreef ik, Gij mysterie (het waren nog de dagen van de oude spelling, de tijden van ik drink nooit t, gij drinkt altijd t en hij drinkt t als hij tegenwoordig is), waar o waar bevindt gij u? Hoeveel dagreizen ver zijt gij van mij verwijderd? Openbaar u en zeg mij: hoe kom ik nader tot u?
               Ik schreef dat iedereen alsmaar naar er verwees, er staat een paard in de gang, er valt nog zoveel te doen, er ruist wat door het struikgewas, terwijl niemand me zeggen kon waar die er dan wel voor stond. Of zich bevond. Niemand. Dat ik het paters had gevraagd, politici en professoren en dat elkeen het antwoord schuldig bleef. Dat men enkel stellig wist: wie er niet geraakt, gaat als mislukking door het leven.

               De leraar keek niet tevreden. Hij monsterde eerst mijn schrijfsel, dan mijn dertienjarige zelf. Zowel tekst als persoon werkten als een rode lap op zijn ongenoegen.
               ‘Jij betweterige onnozelaar,’ bitste hij, ‘wou je met mijn voeten spelen, ja?’ Dat wilde ik waarlijk niet. Leraren denken altijd dat het over hen gaat terwijl ik, ik wilde enkel weten. De man dreigde met zijn hand, slaan deed hij deze keer echter niet. Wel scheurde hij mijn avondlijk werk in duizend kleine stukjes die hij als sneeuw over mijn hoofd liet dwarrelen.
               ‘Oprapen en onder mijn ogen uit,’ baste hij, zich niet bewust van de onmogelijkheid beide opdrachten tegelijk uit te voeren.

               Het raadsel er bleef me achtervolgen. Wat is het? Waar ligt het? Wat doet het? Tot vorige week, ik zat als een oude man wat hulpeloos en verwezen in de zetel voor me uit te staren, een stem uit de radio als een engel uit de hemel verlossing bracht. ‘Met de trein zou je er al zijn’ was zijn boodschap. Ik voelde me als de heilige maagd toen de aartsengel Gabriël aan haar verscheen. Gezegend, gezalfd, gelukkig.
               Terstond sloeg ik als een Sherlock aan het redeneren. Met de trein dus: er bevond zich voorzeker op een druk bereisde spoorwegader. Antwerpen – Brussel lag het meest voor de hand. Op de ranglijst van Grootste Steden in het Land zet een Sinjoor vanzelf de eigen Metropool op één. Plekken twee tot tien laat hij leeg, Brussel is een aanvaardbare elfde. Tussen die twee steden moest dus er zich bevinden.

               In Kontich-Lint is een klein stationnetje. ’s Morgens in de vroegte staan daar zeven wagentjes netjes op een rij. Komt een machinistje draaien aan een wieltje, enfin, u weet hoe het verder gaat. Zo ging het daar in het stoomtijdperk, zo gaat het er vandaag nog. Met het allergrootste respect, Kontich-Lint vind je ook met een loep niet terug in de top honderd van Grootste Steden. Mijn verbazing was dan ook niet in woorden te vatten toen mijn InterCity op deze plek tot stilstand kwam.  
               ‘Verderop is een bovenlijn geknakt,’ meldde onze machinist, ‘hier eindigt de reis.’ Zijn stem leek in niets op die van de aartsengel. Wat later opende hij de deuren. We mochten de trein verlaten.
               Hier stond ik dan, gans verloren in het midden van niets. IJsberend telde ik de stoeptegels van het kleine perron. Was dit toeval? Of een verdoken hint van de NMBS? Iedereen weet hoe ondoorgrondelijk de Belgische Spoorwegen te werk gaan. Een weg vooruit was er niet, een terugweg evenmin. Als je niet meer vooruit kan en ook niet achteruit, dan ben je er, toch?
               Ik peinsde, speurde en snuffelde, tot ik aan de achterzijde van het kleine stationnetje in de grauwe gevel een grijsblauwe arduinen plaat ontdekte:

 Wie in dit leven niet aldoor het beste uit zichzelf wint
Bereikt voor zijn sterven nooit of nooit dit mooie Kontich-Lint

               ‘Eureka,’ schreeuwde ik, tot verbijstering van mijn gestrande medereizigers. Ik greep een al wat ouder wordende dame bij de heupen en maakte met haar een rondedans op het perron.
               Toen biepte mijn telefoon.
               Ben je er al, las ik.
               Helemaal, stuurde ik terug. Alleen nog achterhalen wat ik hier kom doen.

               De koffie is warm, niet te heet. Het eitje heeft vier minuten gekookt. Soldaatjes erbij, gesneden uit wit brood. Met een droge tik houw ik het hoedje van mijn ei.
Op dat ogenblik wipt uit het niets een klein mannetje naast mijn dopje. Niet groter dan een duim is hij. Grijze haren pieken warrig onder zijn muts. Een pluizige baard danst op zijn borst. Hij schiet als een springveer op en neer, driftig zwaaiend met een aks. Hij schreeuwt en krijst als een speenvarken aan het spit.

               ‘He, ho, wat is dit,’ reageer ik onthutst.
               ‘Hé Schrijvertje,’ brult de ukkepuk, ‘zeg mij hier en nu, meteen: wat is geluk?’
               ‘Geluk? Hoe zou ik…’ probeer ik. Geduld blijkt niet zijn schoonste deugd.
               ‘Jij bent een schrijver, toch? Schrijvers horen over zulke dingen na te denken. De zin van het leven, het waarom van de schepping, de mysteriën van het bestaan. Dus ik vraag je: wat is geluk?’ Als om zijn bede kracht bij te zetten begint hij als een Canadese houthakker verwoed met zijn aks op mijn ei in te hakken. Dat komt gelukkig uit een gezonde kip met vrije loop en draagt een stevig pantser.
               ‘Zeg het!’ schreeuwt het onderdeurtje stampvoetend, ‘Zeg het. Zeg het. Zeg het!’

               Zonder diep voorafgaandelijk gepeins kan noch de beste schrijver van de wereld, noch de meest belezen filosoof op zulke vraag spontaan een afdoend antwoord uit de mouw schudden.  
               ‘Geluk? Een deur die plots opengaat misschien?’ weifel ik. Een halve eeuw geleden plantte Ann Christy dit idee in mijn gedachten. Haar indringende blik, glanzende lippen en vrijmoedig decolleté blijven voor eeuwig in mijn geest gegrift.
               ‘Is dat zo?’ briest het mannetje. ‘’Als hier zo meteen plots de deur opengaat en er staan drie manspersonen, gans in het zwart en met bivakmutsen op hun hoofd in je keuken, noem jij dat dan gelukkig zijn?’
               Hij heeft gelijk. Ik ben geneigd te denken van niet.

               ‘Geluk is tevreden zijn met wat je hebt,’ doe ik een tweede poging. Woorden van mijn Bomma Stok. Ze hinkte op slechts één been, het tweede sleepte ze als een zoutzak achter zich aan. Ze aanvaardde haar lot, mopperde nooit, toch kon je goed aan haar zien dat dat beengesleep haar met het klimmen van de jaren alsmaar zwaarder viel.
               ‘Bomma Stok was vast erg gelukkig met dat been,’ schampert de lilliputter. Weer moet ik toegeven. Veel geluk ging van Bomma Stok niet uit.
               Koppig zet ik door:
               ‘Kijk in de armste landen. Vaak hebben de mensen er geen dak boven het hoofd, geen water of elektriciteit, ze weten in de ochtend niet of ze die dag wel iets achter de kiezen zullen krijgen. Maar komt de koning op bezoek, dan lachen en dansen ze alsof het nieuwjaar is.’ De woede van de dwerg wordt er alleen maar groter door. Hij kapt en hakt en wipt en briest. Ik vrees het ergste voor mijn ei.
               ‘En als die koning weer weg is,’ brult hij, ‘hoe gelukkig kijken dan die moeders met die uitgemergelde kinderen op hun schoot?’ Hij gaat als een bezetene te keer, de eierschaal kraakt als een houten trap. Ik zie een eerste barst.
               ‘Geluk ligt in de ontmoeting met de ander,’ zet ik nu alle zeilen bij. ‘Geluk kan je niet één twee drie vatten, je moet het herkennen als het je komt aangewaaid.’ Het maakt de minuscule driftkop alleen maar driftiger, elk argument hakt hij furieus aan gruzelementen. De leegloop van mijn ei is nabij.

               ‘Boeddha!’ roep ik uit: ‘Boeddha zegt: geluk zit in jezelf. Je moet het in jezelf zoeken.’
               ‘Nee, nee, nee,’ schreeuwt het aardmannetje, ‘zwijg mij van die pachydermische pad. Kijk naar je binnenkant. Wat zie je daar? Bloed. Slijm. Organen. Dikke en dunne darmen. Dat noem jij geluk?’ Waarlijk, er valt met deze alverman geen redelijk gesprek te voeren.   

               Vraag me niet wat er dan gebeurt, ik weet het niet. Voor mijn ogen wordt het zwart. Mijn hand schiet uit. Voor ik het zelf goed en wel doorheb, bengelt het ettertje op vijf centimeter voor mijn neus, gekneld tussen mijn duim en wijsvinger, zwabberend en zwierend, woest trappelen zijn beentjes gaten in de lege lucht.
               ‘Jij miezerige frutsel! Jij petieterige pruts! Jij schriele schaamluis! Wie denk jij wel dat je bent? Ongevraagd indringen in mijn ontbijt. Mijn koffie koud laten worden. Mijn ei vermassacreren. Mijn ochtend bederven met vragen waar een normaal mens een leven over doet om een antwoord te verzinnen. Ik heb het helemaal gehad met jou!’
               Buiten dump ik het opdringerige opdondertje in de container voor het gft waar hij spartelend wegzinkt in een stank van rotting en een ranzige brij van appel- en bananenschillen, beschimmelde spaghettisaus en de resten van de Quiche Lorraine die de jaarwisseling nog heeft meegemaakt.

               De koffie is warm, niet te heet. Het eitje heeft exact vier minuten gekookt.
               Dat heet dan gelukkig zijn.