Een reverence

In den beginne is er het donker. Op een enkele lichtbundel na, gelig en eenzaam, als op een koude winteravond langs een verlaten oude baan buiten het dorp.
Onder de spot wiegen fijne wolkjes stof een tango, gewichtsloos en ongrijpbaar. Over het podium schuift vanuit de zwarte leegte, zwoel en warm, een vrouwenstem. Ze komt uit een buik en kriebelt in je binnenste.
“Dit licht,” zegt ze, “blijft schijnen, altijd, ook nog als acteurs, technici en publiek de zaal hebben verlaten, vertier zoeken aan de bar of in het donker van de nacht de weg naar bed weer vinden. Als alle leven hier is gedoofd, dan nog schijnt het licht. This is the light that never goes out.”
To die by your side, must be a heavenly way to die, neuriet een minuscule Morrissey op mijn schouder.

Het duister wijkt als een gordijn. Uit de schemer maakt een schim zich los. Schrijdt de diva naar de spot? Dat zou verbeelding zijn. Haar stap is houterig, ze doet me aan mijn moeder denken. Mijn verwachting, te hoog gespannen, daalt weer neder op de aarde.
Ik zit vooraan, ze kijkt me aan. Haar ogen grijsgroen, onpeilbaar diep water. Onder het rimpelende oppervlak bruist nog altijd een vulkaan. Ik smelt. Ze zet zich hoekig op een stoel. Streelt handen en armen en benen, acteert, vertelt. Over dingen die ontstaan, zomaar, en even achteloos weer vergaan. En over wat zij, in de tijd daartussen, dan allemaal zoal heeft gedaan.

Zie ik een fee? Nee.
Haar beweging mag eerder wankel genoemd. Dit is niet meer de soepele elegantie van de jonge deerne. Haar schouders rechten zich niet meer met de trots van de gevierde diva. Staat voor ons: een vrouw van vlees en bloed, die vele verledens heeft overleefd. Een monument van eenentachtig.
“Wanneer gebeurt dat,” vraagt ze zich af. “dat je oud wordt? Je weet, ooit gebeurt het, maar komen zie je het niet. En dan ineens, zomaar.” Verwonderd als een kind terwijl je kan zien, de tijd haalt alle leven in, genadeloos en onherroepelijk.

Uit de hemel dwarrelt af en toe een geheugensteuntje, een blaadje met woorden, om niet te vergeten wat ze hoort te zeggen. Op brede, halfhoge hakken hakt ze er naartoe. Met de tippen van haar schoenen schuift ze de beide randen van het papiertje naar het midden. Het blad bolt de rug zodat de actrice minder diep hoeft te bukken. Hup, fluks, geen centje zweet.
Beelden achter haar rug.
“Ach, toen. Die voorstelling, met die en die. Grote acteurs, ” herinnert ze ons. En zichzelf ook, soms twee keer. “Die keer zat ik daar tot aan mijn nek in het zand op dat podium. Ook mijn handen ingepakt, compleet machteloos. Wat je doet voor de kunst, ach. Snipverkouden was ik. Mijn neus lekte, en mijn handen in dat zand. Dan heb ik alles maar opgelikt.”
Of: “Nand, mijn man, die was zo grappig! Tot op de scène dwong hij zijn medespelers tot de slappe lach. God, wat ben ik boos op hem geweest.”
Ze demonstreert. Hoe ze als kostschoolmeisje had geleerd een buiging te maken, voor als een hooggeplaatste op visite kwam. Het Cultureel Centrum van Schoten houdt de adem in. Je hoort denken: “Op die leeftijd!” Maar zie, er zijn meisjes die altijd meisjes zullen zijn, tot de dag des oordeels. Ze buigt, diep, elegant, nederig en met stijl. Een reverence voor ons, haar publiek.
“U,” zegt ze en ze wacht even, “vraagt zich nu natuurlijk af: raakt ze nog wel weer rechtop? Kijk, dat gaat zo. Een, twee, drie.” En ze staat.
Kaarsrecht.

Dat doen wij ook. Wij klappen onze handen rood, een ovatie, een glinstering in  haar ogen. Wij zijn al lange tijd geen zeven meer, die onnozele verliefdheid ver voorbij. Vandaag buigen wij voor Chris Lomme, hoofd en romp, diep en nederig. Wat kunnen wij anders?
Drie Duvels later, het podium pikzwart. Een enkele lichtbundel schijnt nog, gelig en eenzaam.
Well, the pleasure, the privilege is mine, neuriet de minuscule Morrissey.