Het oog van Grote Broer

          Lang geleden leerde ik uit 1984 van George Orwell over leven in een wereld waarin Grote Broer elk gebaar, elke gedachte, elk woord van je in de gaten houdt. Leven in een dwangbuis, ellende. Naast een goede gezondheid is toch vrijheid blijheid ons hoogste goed. Ach, dacht ik toen, het is een boek. Fictie. Fantasie.
          De wereld heeft inmiddels de verbeelding ingehaald. Drones filmen ongezien de tuin waarin jij dacht naakt te liggen zonnen. Je telefoon legt vast wanneer en waar je gaat en staat. Op elke straathoek registreert een camera je doen en laten. Plas je in het bos tegen een boom, de boswachter in zijn peperkoeken huisje zit ernaar te kijken. Every Breath You Take, Big Brother’s Watching You.
          Wat is jouw probleem, vraagt u. Wie zich aan de regels houdt, hoeft toch nergens bang voor te zijn? Nou.

          Onlangs vond ik een bekeuring in mijn brievenbus. Drieënzestig waar je maar vijftig mocht, in een dorp onder de taalgrens. Op zich al raar. Ik rijd traag als een olifant die een alp over moet, bedachtzaam als een schaker, voorzichtig als een moeder met haar pasgeboren kind. En wat nog vreemder was: mijn wagen had die hele dag onbeweeglijk stilgestaan, honderdvijftig kilometer van de plek waar hij was geportretteerd.
          Ik dacht: wie zijn gat brandt moet op de blaren zitten, maar waar geen vuur is, kunnen ook geen brandwonden zijn. Dit kon ik zo niet laten.

          Bij het bericht stond ook een nummer.
          De dame aan de lijn klonk vriendelijk, geduldig, beschaafd. Een vrouw waarvan je bij het eerste woord al weet dat het in haar gezelschap fijn toeven is. Twee kinderen had ze in haar eentje groot te brengen, vertelde ze, doch ongelukkig was ze niet. Ze hield van haar baan, was tevreden met het loon al mocht dat natuurlijk wel wat meer zijn. Die avond had ze al wat op de agenda staan, anders graag, misschien een andere keer. Over mijn bekeuring, ze zou de bevoegde instanties verzoeken me een bewijsstuk te bezorgen. Inmiddels hoefde ik niets te doen, de boete werd voorlopig opgeschort.
          Een glimlach en een vriendelijk woord openen harten en deuren in deze al te harde wereld. Enkele weken later werd de zaak geseponeerd.

          Eind goed, al goed, zal u zeggen. Foutje, kan gebeuren. Was het maar zo eenvoudig. Grote Broer laat niet af.
          Met een vriend uit Nederland wilde ik wat gaan pilsen. We spraken af aan een tapkast in Breda, ergens halverwege. Nu moet u weten, mijn auto is een tiny camper, met koelkast, kookvuur en een bed. En Breda biedt voor campers een staanplaats, zeven euro voor één nacht, daarvan gaat een mens niet sukkelen.
          Ik mag dan thuis de leukste zijn, de slimste ben ik niet. Ik had net betaald toen ik me realiseerde mijn kenteken foutief te hebben ingegeven. Een 5 waar dat een 8 moest zijn. Dat dacht ik even zo te laten maar om die avond zorgenvrij te kunnen hijsen, betaalde ik een tweede keer, met correcte cijfers en letters deze keer. Ook veertien euro is nog steeds een habbekrats voor een nacht. Volgde een Bourgondische avond waarover verder geen details: wat gebeurt in Breda, blijft in Breda.

          Komt Kafka.
          Deze week in de brievenbus, in vette boze letters: ‘Naheffingsaanslag Parkeerbelasting’. Noord-Hollands voor boete. De stad Breda wilde graag 51.29 euro van me krijgen, ik zou hebben nagelaten mijn parkeerplek te betalen. Mocht ik een klomp hebben, die zou ter plekke zijn gebroken.
          De ervaringsdeskundige in mij schoot meteen in gang. In het oerwoud van kleine lettertjes vond ik, diep verscholen als een egel in het struikgewas, het nummer van mijn dossier. Verderop in nog kleiner schrift een wachtwoord, zeven hoofdletters met een kleine b erbij. Driftig vulde ik op de website de vakjes in. Al heel gauw raakte ik tot aan mijn nek verstrikt in een strop. Men zegt weleens: verzamelen is een vorm van liefde. Mijn liefde voor het parkeerticket is daarvoor niet groot genoeg, ik gooi die krengen na gebruik meteen weer weg. Derhalve had ik geen bewijsstuk om in te scannen.
          Nog altijd geen paniek. Aan de telefoon ben ik goed met vrouwen. Met vergrootglas en Sherlockskills zocht ik een nummer. Weer een vrouw, met een stem van metaal deze keer. Een bandje, een soort podcast voor Naheffingsaanslag Parkeerbelastingbetwisters.
          Ze ratelde en ratelde, wederwoord duldde ze niet. Dat je telefonisch geen bezwaar kan indienen, daar diende de website voor. Dat onderzoek naar dat bezwaar makkelijk zes weken kon duren. Dat dat geenszins leidde tot uitstel van betaling. Dat je dus best toch maar meteen betaalde, desgevallend stortte de bekeurder je achteraf de som wel weer terug. Dat hiermee het gesprek finaal ten einde was.

          Verweesd bleef ik achter, als een haas in een strop verstrikt in de doolhof van de bureaucratie. En ik dacht: als die parkeerautomaat een agent was geweest en die stem een echte vrouw, een glimlach en een vriendelijk woord hadden het ijs gebroken.
          Uiteindelijk kostte het me een halve dag het bezwaarformulier online in te vullen, compleet met bankafschriften en motivatiebrief. Dat leverde me, zo bleek gisteren, toch weer 51,29 euro op.
          Eind goed, al goed, zal u zeggen.
          Nou.