Tweespraak

Simon Carmiggelt was een journalist uit Den Haag. Maar veel meer dan dat was hij een begenadigd auteur. Hij publiceerde dagelijks in melancholie gedrenkte cursiefjes in de krant. Inspiratie vond hij in smoezelige kroegen, in parken en op straat. Het leven zoals het is in zwart op wit.
Soms speel ik dat ik Simon Carmiggelt ben.
Schrijven zoals hij zal ik nooit kunnen maar wat kroeglopen betreft durf ik mijn voet gerust naast de zijne zetten. Ook ik mag graag verdwalen in de kleine aders van de binnenstad. In een of andere tapperij verschuil ik me dan achter een raam vanwaar ik me vergaap aan argeloze passanten. Het schaadt niemand, het kost weinig geld en het doodt de tijd.

Aan het tafeltje naast me zat een man met een biertje. Hij leek de oerknal nog te hebben overleefd. Geruite pet op het hoofd, bussels witte haren uit de oren, hals en aangezicht verrimpeld als een uitgedroogde rivier. Zijn schildpadogen keken waterig naar overal en nergens. Af en toe mompelde hij wat tegen zijn glas. Dat kieperde hij dan met ferme slokken achterover. Een boertje, een zucht, hij hief het glas omhoog en zwaaide ermee. Meteen bracht de waardin hem een vers getapte pint.
Ze verstonden elkaar, die twee.
‘Let maar niet op Kees,’ zei ze tegen me, toen ze me een bier en een borrel bracht. ‘Hij is nogal op zichzelf maar doet geen vlieg kwaad.’
Niet letten op Kees was niet echt mogelijk. Hoe meer glazen hij de lucht in stak, hoe driester zijn discours dat alsmaar aan volume won. Veel verstond je er niet van. Een grom, een godverdomme, een stomme trut en toen, luid en helder: ‘Nelly!’. Prompt verscheen weer de herbergierster. Ze zette een nieuw glas voor hem neer en verdween opnieuw achter de tapkast.

Aan de buitenkant van het raam dropen regendruppels aarzelend naar beneden. Onderweg hielden ze nog even halt, alsof ze hun lot nog wat voor zich wilden uitschuiven, niet goedschiks wilden meedraaien in de carrousel van hun leven, van riool naar rivier naar oceaan naar wolk naar caféraam. Ik scharrelde naar mijn notitieboekje, het was een dag voor poëzie.
Kees dacht daar duidelijk anders over. Met de regelmaat van een metronoom zwaaide hij zijn lege glas in de lucht. Elke keer weer was de bazin er als de kippen bij. Hoe meer hij dronk, hoe krachtiger zijn gevloek en gescheld. Hij raakte verwikkeld in een stormachtige discussie met zichzelf.

Ook mijn glas geraakte ondertussen leeg. Maar mijn dorst was daarmee nog niet gestild.
‘Nelly,’ riep ik luid.
Het hoofd van de caféhoudster schoot van achter de tapkast omhoog. Verbijsterd keek ze me aan. Het viel me op hoe stil het plots geworden was in het café. Er klonk geen muziek, er rinkelden geen glazen, er roezemoesden geen klanten. De wereld leek even stilgevallen.
Ook Kees zei geen woord.
Ik hield mijn glas omhoog. De kroeghoudster slofte met zichtbare tegenzin naar me toe. Ze pletste mijn nieuwe pint op een bierkaartje.
‘Dat mag u niet meer doen, mijnheer,’ zei ze.
‘Hoe bedoelt u?’ vroeg ik, uit mijn lood geslagen.
‘Haar roepen. Ze hoort bij hem.’
Beduusd keek ik haar aan. Ik hoorde hoe Kees inmiddels de draad van zijn dispuut had weergevonden. Nu zuchtte ook zij. Ze ging zitten op de stoel tegenover me. Haar stem klonk verrassend zacht.
‘Nelly was zijn vrouw,’ zei ze, ‘ze is dood. Ongeveer een jaar geleden. Kanker. Enfin, niet echt. Aan de pillen die ervoor moesten zorgen dat de kanker niet zou terugkomen. Nou, die hebben hun effect niet gemist. Ze was de pijp uit voor ze weer ziek kon worden.’
Ik nipte aan mijn glas.
‘Ze kwamen hier al van toen ik nog een schoolkind was. Altijd met twee. Daar, aan dat tafeltje. En maar discussiëren, ruzie, elke dag opnieuw.’
Ze wierp een blik op de woedende Kees die nu helemaal in zijn gebekvecht verloren liep. Hij gebaarde driftig naar de lege stoel tegenover hem.
‘En nu moet hij alleen verder,’ zei ze. ‘Ocharme.’
Ze stond op.
‘Als je nog wat nodig hebt, ik heet Elize,’ voegde ze eraan toe.

Ik dronk mijn glas leeg, legde wat centen op de tafel, trok mijn jas aan en zette mijn hoed op.
De dood laat meer achter dan hij meeneemt, dacht ik.
Simon Carmiggelt zijn is soms lastiger dan je zou denken.